Rzeczowniki zakończone na –um sprawiają często uczącym się języka polskiego spore kłopoty. Po pierwsze nie wszyscy pamiętają, że większość takich rzeczowników jest rodzaju nijakiego, a po drugie trzeba wiedzieć, jak takie rzeczowniki odmienia się przez przypadki. O tym będzie kolejny wpis gramatyczny na blogu Doskonale po polsku.
Odrobina gramatyki
W języku polskim jest wiele słów zakończonych na –um. Możliwe, że część z nich będzie dla Was brzmieć znajomo, ponieważ są to słowa pochodzące z języka łacińskiego i bardzo prawdopodobne jest to, że funkcjonują też w innych językach.
Wyrazy zakończone na –um są w języku polskim rodzaju nijakiego. Są pewne wyjątki, czyli słowa zakończone na –um, które są rodzaju męskiego, ale o tym przeczytacie w dalszej części wpisu.
Przynależność do rodzaju nijakiego, oznacza, że powiemy:
- muzeum narodowe,
- centrum handlowe,
- liceum ogólnokształcące,
- kolokwium zaliczeniowe,
- ciekawe webinarium,
- forum internetowe.
Więcej informacji znajdziecie w poniższym ćwiczeniu.
Ćwiczenie: Proszę uzupełnić tabelę. Odpowiedzi znajdują się poniżej tabeli.
ODPOWIEDZI:
- To jest centrum handlowe. To są centra handlowe.
- Nie znam tego centrum handlowego. Nie znam tych centrów handlowych.
- Przyglądam się temu centrum handlowemu. Przyglądam się tym centrom handlowym.
- Znam to centrum handlowe. Znam te centra handlowe.
- Robię sobie selfie z centrum handlowym. Władze miasta mają problem z centrami handlowymi.
- Rozmawialiśmy o nowym centrum handlowym. Rozmawialiśmy o nowych centrach handlowych.
- Centrum handlowe! Centra handlowe!
Należy zapamiętać, że w liczbie pojedynczej wyrazy zakończone na –um, nie odmieniają się. Natomiast w liczbie mnogiej znika zakończenie –um, a w jego miejsce pojawiają się zakończenia –a, -ów, -om, -ami, -ach.
Istnieje kilka słów zakończonych na –um, których opisane powyżej reguły nie dotyczą. Są to słowa rodzaju męskiego: sum, kostium, rozum, szum, tłum, rum, album.
Lista wybranych słów rodzaju nijakiego zakończonych na –um
Nie są to wszystkie słowa zakończone na –um, które istnieją w języku polskim. Wybrałam te, które dość często spotykamy i mogą być dla Was przydatne. Jeśli nie znacie znaczenia jakiegoś słowa, sprawdźcie koniecznie w słowniku.
muzeum, liceum, centrum, gimnazjum, referendum, repetytorium, sympozjum, stypendium, ambulatorium, laboratorium, kolegium, hospicjum, terrarium, akwarium, absolutorium, archiwum, konsylium, akcesorium, antidotum, alpinarium, mauzoleum, studium, stadium, podium, sacrum, profanum, trofeum, memorandum, wotum, prezbiterium, pandemonium, honorarium, moratorium, oratorium, prosektorium, atrium, delirium, konsorcjum, seminarium, planetarium, epitafium, rozarium, arboretum, delfinarium, fokarium, sanatorium, konwersatorium, konserwatorium, serum, forum, kworum, lokum, audytorium, odium, opium, medium, metrum, pensum, larum, apogeum, Triduum Paschalne, archiwum, misterium, imperium, terytorium, Koloseum, maksimum, minimum, monstrum, relanium, remedium, solarium, spektrum, spodium, antidotum, glosarium, insygnium, kolokwium, horrendum, webinarium, kontinuum, kryterium, milenium, preludium, uniwersum, klimakterium, indywiduum, kompendium, oceanarium, fokarium, sanktuarium, epicentrum, kalendarium, krematorium
Najnowsze komentarze